Altijd bang om door de mand te vallen? Je bent niet de enige…

Soms ontdek je ineens een term voor iets wat je jarenlang hebt gevoeld. Iets waarvan je denkt dat jij de enige bent die dat heeft en waarvoor je je misschien wel schaamt.

Zo kwam ik onlangs de term “Imposter Syndrome” tegen. En toen ik de betekenis las, dacht ik: Oh wow, dit ken ik… Dit heb ik jarenlang ervaren! En ik dacht oprecht dat ik de enige was…

Het Imposter Syndrome is geen officiële diagnose maar komt wel vaak voor. Mensen die hier last van hebben leggen de lat genadeloos hoog voor zichzelf (herkenbaar?) en onderschatten constant hun eigen prestaties. Oftewel, je hebt het gevoel dat je elk moment door de mand kunt vallen. Je voelt je een bedrieger en hebt het idee dat je helemaal niet zo slim of goed bent, ondanks je goede opleiding, goede baan en positieve reacties uit je omgeving.

Het Imposter Syndrome (of Bedriegerssyndroom) komt vooral voor bij intelligente en succesvolle mensen. Ondanks externe bewijzen van je competentie en succes, blijf je ervan overtuigd dat je een bedrieger bent en je eigen succes niet verdient. Als iets wel goed gaat dan doe je dat af als geluk, timing of als het resultaat van het misleiden van anderen, waardoor zij denken dat je intelligenter en competenter bent dan dat je in werkelijkheid bent. Hoe goed je je werk ook doet en hoeveel complimenten je ook krijgt, het is nooit goed genoeg. Je blijft zelf hardnekkig twijfelen aan je kwaliteiten.  En hogerop komen helpt ook al niet: de twijfels nemen vaak alleen maar toe.

Het grootste probleem bij het Imposter Syndrome is angst. Zodra je moet presteren, ontstaat er angst en begin je aan jezelf te twijfelen. Daarom ga je je bijvoorbeeld uitzinnig goed voorbereiden, lukt het waarschijnlijk prima, krijg je ook nog eens complimenten over hoe goed je het hebt gedaan en ben je opgelucht. Maar dan gaat het mis. Want de opluchting duurt vaak maar kort en dan komen alle negatieve stemmetjes weer omhoog: “Het was gewoon toeval dat het goed ging, Ze hebben vast niet door hoe weinig ik hier eigenlijk van weet, Ik heb geluk gehad, of Dit kan toch iedereen?“ Vervolgens voel je je opnieuw een bedrieger, want “ze moesten eens weten…” Kortom, je bent niet in staat om je eigen prestaties te internaliseren, om ze toe te eigenen en te zien als jouw eigen succes. En uiteindelijk kost dit natuurlijk bakken met energie.

Het slechte nieuws: hoe hoger opgeleid, hoe sterker meestal de imposter-gevoelens. Heb je ook een laag zelfvertrouwen en ben je perfectionistisch: you hit the jackpot.

Het goede nieuws (kan ik zeggen uit ervaring!): je kunt deze gevoelens verminderen en er anders naar gaan kijken. Want zoals ik schreef heb ik dit ook jarenlang gehad. En af en toe komen die gevoelens en twijfels natuurlijk nog weleens naar boven. Maar ik weet dat het niet terecht is én ik weet welke angst erachter zit. En juist door die angst aan te kijken en te doorvoelen, kan ik ‘m nu veel beter herkennen en laat ik me er niet meer door leiden.

Dus herken je jezelf in bovenstaande beschrijving en wil je weten hoe je dit kunt verminderen? Hier een paar tips:

• Besef allereerst dat je niet de enige bent. Net als dat heel veel mensen het gevoel hebben “niet goed (of mooi, slim, competent) genoeg te zijn”. Vaak wijzen we onszelf dubbel af omdat we ook nog eens denken dat we de enige zijn die zich zo voelt. Weet dus dat dat niet zo is: you’re not alone!
• Vraag eens aan anderen (vriendinnen/vrienden, je partner, collega’s, broers/zussen) wat zij als jouw kwaliteiten zien. Geef bijvoorbeeld aan dat je dit vraagt in het kader van een bepaalde opdracht die je hebt gekregen. Stuur gewoon een appje, mensen hebben vaak ook even tijd nodig om hier over na te denken.  Voor mij was dit super helpend.
• Schrijf dagelijks in een schrijfboekje een paar dingen op waar je trots op bent. Misschien heb je een mooi compliment gekregen, heb je iemand voorgelaten in de supermarkt of ben je rustig gebleven terwijl je kind een driftbui had. Het hoeft helemaal niet groot te zijn. Op deze manier leer je positiever en reëler naar jezelf te kijken.
• Neem complimenten aan. We zijn zo geneigd om complimenten af te doen, te bagatelliseren, want stel je voor dat je arrogant overkomt. Toch? Onzin. Het is ook voor de gever veel fijner als jij een compliment volledig aanneemt (geldt trouwens ook voor cadeaus!) Dus de volgende keer dat je een compliment krijgt, zeg je: Jaa, dankjewel!  (En denk je erachteraan: dat vind ik zelf eigenlijk ook!) Probeer het maar, het voelt heerlijk.

Nogmaals: you’re not alone. Heel veel mensen hebben het en je kunt de gevoelens drastisch verminderen en ermee leren omgaan.

Lieve groet, Christine

☞ Heb je hier iets aan gehad? Deel het hieronder! #vindikleuk  Wat was bijvoorbeeld je grootste inzicht?

☞ Vind je dat meer mensen dit moeten lezen dan mag delen natuurlijk ook, hoe meer mensen herkenning vinden, hoe beter!

☞ Kom je er ondanks de tips niet zo goed uit? Of ben je op zoek naar persoonlijke ondersteuning? Boek dan hier jouw GRATIS coachcall.